MAPLE HEARTS | PBF

Kanada od lat jest jednym z najbardziej otwartych krajów, jeśli chodzi o przyjmowanie imigrantów – zarówno tych szukających nowego życia, jak i pracowników czy studentów. Nie oznacza to jednak, że można tu po prostu przyjechać i zamieszkać – wszystko ma swoje procedury.

Imigracja do Kanady dzieli się na kilka głównych kategorii:

• imigracja ekonomiczna (np. wykwalifikowani pracownicy, przedsiębiorcy),

• łączenie rodzin (np. sponsorowanie małżonka, dziecka, rodzica),

• uchodźcy i osoby potrzebujące ochrony międzynarodowej,

• programy prowincjonalne (PNP),

• programy specjalne (np. dla rolników, opiekunów, artystów).

Express Entry to system elektroniczny wprowadzony przez rząd Kanady w 2015 roku, który służy do zarządzania wnioskami o pobyt stały w ramach trzech głównych programów imigracyjnych dla wykwalifikowanych pracowników:

• Federal Skilled Worker Program (FSWP) – dla osób z doświadczeniem zawodowym poza Kanadą,

• Federal Skilled Trades Program (FSTP) – dla pracowników zawodów technicznych i rzemieślniczych,

• Canadian Experience Class (CEC) – dla osób, które już pracowały lub studiowały w Kanadzie i zdobyły doświadczenie lokalne.

Główne założenia systemu:
Kandydaci tworzą profil w systemie Express Entry, w którym podają dane dotyczące wykształcenia, znajomości języka, doświadczenia zawodowego, wieku i innych czynników. Każdy profil oceniany jest w ramach tzw. Comprehensive Ranking System – punktowego systemu rankingowego (maks. 1200 pkt). Co kilka tygodni rząd federalny przeprowadza losowania, zapraszając kandydatów z najwyższą liczbą punktów do złożenia formalnego wniosku o pobyt stały.
Proces po zaproszeniu jest stosunkowo szybki – decyzja zapada najczęściej w ciągu 6 miesięcy.

Cechy charakterystyczne:

• Kandydaci nie muszą mieć oferty pracy, ale jej posiadanie zwiększa punktację.

• Znajomość języka (angielski/francuski) i wiek mają bardzo duży wpływ na wynik.

• Możliwe jest uzyskanie dodatkowych punktów za: doświadczenie w Kanadzie, wykształcenie zdobyte w Kanadzie, partnera z wysokim poziomem kwalifikacji, a także nominację prowincjonalną.

Express Entry jest najpopularniejszym i najbardziej konkurencyjnym sposobem migracji do Kanady dla osób wykształconych i posiadających doświadczenie zawodowe.

Porozumienie CUSMA (znane wcześniej jako NAFTA) reguluje wzajemną współpracę handlową i zawodową pomiędzy Kanadą, Stanami Zjednoczonymi a Meksykiem. Obejmuje również uproszczony system tymczasowego wjazdu dla określonych grup pracowników i specjalistów między tymi trzema krajami.

Główne kategorie mobilności zawodowej w ramach CUSMA:
a) Professionals (Specjaliści):
Obywatele USA i Meksyku mogą uzyskać zezwolenie na pracę w Kanadzie, jeśli wykonują zawód znajdujący się na liście kwalifikowanych profesji (np. inżynierowie, księgowi, informatycy, architekci, naukowcy). Muszą posiadać:

• ofertę pracy od kanadyjskiego pracodawcy,

• odpowiednie kwalifikacje zawodowe (np. dyplom),

• brak potrzeby LMIA – dokumentu potwierdzającego brak Kanadyjczyków chętnych na dane stanowisko.

b) Intra-Company Transferees (Transfery wewnątrz firmy):
Dotyczy pracowników firm amerykańskich lub meksykańskich, którzy zostają czasowo przeniesieni do oddziału swojej firmy w Kanadzie. Umożliwia to transfer:

• kadry kierowniczej,

• specjalistów wiedzy korporacyjnej,

• pracowników z długoletnim stażem.

c) Traders and Investors (Handlowcy i inwestorzy):
Obywatele USA lub Meksyku prowadzący znaczne operacje handlowe z Kanadą lub dokonujący dużych inwestycji na terytorium Kanady mogą ubiegać się o zezwolenie na pracę jako:

• Trader (T-1) – zarządzający znacznym handlem międzynarodowym między swoim krajem a Kanadą,

• Investor (T-2) – zarządzający znaczną inwestycją w kanadyjskim przedsiębiorstwie.

Charakterystyka programu:
CUSMA nie prowadzi bezpośrednio do pobytu stałego (PR), ale może stanowić pomost do jego uzyskania. Pozwala na legalną pracę w Kanadzie bez LMIA, co znacznie skraca proces. Pozwolenie wydawane jest zwykle na okres do 3 lat, z możliwością przedłużenia.

Kto korzysta z tej ścieżki:
Najczęściej specjaliści z USA (np. programiści, architekci, doradcy finansowi), obywatele USA przenoszeni do kanadyjskich oddziałów globalnych korporacji, inwestorzy rozwijający działalność gospodarczą w Kanadzie.

Każda prowincja i terytorium Kanady (z wyjątkiem Quebecu i Nunavut) prowadzi własny Program Nominacyjny, pozwalający jej wskazać kandydatów na imigrantów, którzy najlepiej odpowiadają lokalnym potrzebom rynku pracy i rozwoju społecznego.

Podstawowe założenia:

• Prowincje mogą nominować osoby do stałego pobytu w Kanadzie, jeśli te osoby zadeklarują chęć osiedlenia się i pracy na ich terytorium.

• Programy są różnorodne i często ukierunkowane na konkretne grupy zawodowe (np. medycy, kierowcy, technicy), studentów, przedsiębiorców czy osoby już pracujące na danym obszarze.

Dwa główne tryby:

• PNP zintegrowany z Express Entry – kandydat otrzymuje 600 dodatkowych punktów w systemie CRS i ma niemal gwarantowane zaproszenie do aplikowania.

• PNP poza systemem Express Entry – aplikacja odbywa się bezpośrednio przez prowincję, a proces jest dłuższy (ok. 12–19 miesięcy), ale daje szansę osobom z niższą punktacją.

Każdy z tych programów ma własne strumienie i wymagania, często dostosowywane do bieżących potrzeb rynku. Dla wielu kandydatów PNP stanowi alternatywną ścieżkę do imigracji, szczególnie jeśli nie są konkurencyjni w samym Express Entry.

Start-Up Visa przeznaczona jest dla przedsiębiorców z innowacyjnym pomysłem na biznes, który uzyska wsparcie od zatwierdzonej organizacji kanadyjskiej (np. inkubatora lub funduszu venture capital).
Self-Employed Program kierowany jest do osób prowadzących działalność artystyczną, kulturalną lub sportową na poziomie międzynarodowym. Muszą one wykazać, że będą w stanie samodzielnie się utrzymać i aktywnie działać w swoim obszarze w Kanadzie.

Kanada jest sygnatariuszem Konwencji Genewskiej i prowadzi jedną z najbardziej otwartych polityk azylowych w krajach rozwiniętych. Status uchodźcy i ochrona międzynarodowa przysługują osobom, które nie mogą powrócić do swojego kraju z powodu uzasadnionego strachu przed prześladowaniem, torturami, przemocą, prześladowaniami ze względu na rasę, religię, orientację seksualną, przynależność społeczną lub polityczną.

Główne ścieżki ubiegania się o status uchodźcy:

• Wniosek złożony po przekroczeniu granicy lub na terytorium Kanady – osoba może ubiegać się o ochronę po wjeździe do kraju, np. na lotnisku, przejściu granicznym lub wewnątrz kraju.

• Program przesiedleńczy – Kanada współpracuje z UNHCR i organizacjami pozarządowymi, przesiedlając osoby z obozów uchodźczych. Wnioskodawcy mogą być sponsorowani przez państwo lub prywatne grupy.

Weryfikacja i decyzje:
Sprawy uchodźców rozpatruje Immigration and Refugee Board of Canada (IRB) – niezależny organ administracyjny. W procesie analizowana jest wiarygodność zeznań, sytuacja w kraju pochodzenia oraz spełnienie warunków ochrony.

Status po przyznaniu:
Osoba z przyznanym statusem uchodźcy otrzymuje prawo stałego pobytu i pełen dostęp do rynku pracy, służby zdrowia i edukacji. Po trzech latach możliwe jest złożenie wniosku o obywatelstwo.

W przypadku odrzucenia wniosku, przysługuje możliwość odwołania się do Federalnego Sądu Kanady lub skorzystania z innych form ochrony humanitarnej, takich jak wniosek ze względów humanitarnych i współczucia (Humanitarian and Compassionate grounds).

Kanadyjski system imigracyjny przewiduje specjalne ścieżki dla osób wykonujących pracę opiekunów – zarówno dzieci, jak i osób starszych lub z niepełnosprawnościami. Programy te mają na celu uzupełnienie braków kadrowych w sektorze opieki domowej, a jednocześnie oferują możliwość uzyskania stałego pobytu dla wykwalifikowanych i doświadczonych kandydatów.

Główne programy:

• Home Child Care Provider Pilot

• Home Support Worker Pilot

Oba programy funkcjonują równolegle od 2019 roku i zastąpiły starsze formy opiekuńczej imigracji. Wyróżniają się tym, że oferują możliwość uzyskania otwartego zezwolenia na pracę (Open Work Permit) dla osób spełniających wymagania programowe lub ścieżkę do stałego pobytu po przepracowaniu 24 miesięcy w Kanadzie w ramach zatwierdzonego zatrudnienia.

Wymagania wstępne:

• Ukończenie odpowiedniego poziomu edukacji (minimum kanadyjski odpowiednik szkoły średniej),

• Potwierdzona znajomość języka angielskiego lub francuskiego (CLB 5),

• Co najmniej jeden rok doświadczenia w zawodzie opiekuna,

• Złożenie kompletnego wniosku o pobyt stały i pozwolenie na pracę w jednym pakiecie,

• Oferty pracy od pracodawcy kanadyjskiego (niekoniecznie z LMIA, co stanowi ułatwienie).

Dodatkowo wnioskodawcy mogą sprowadzić ze sobą najbliższą rodzinę (np. dzieci i współmałżonka), która również otrzymuje pozwolenia na pobyt i pracę lub naukę.

Kanada uznaje łączenie rodzin za jeden z fundamentów swojej polityki imigracyjnej. Dzięki programowi Family Sponsorship osoby posiadające status stałego rezydenta (PR) lub obywatelstwo kanadyjskie mogą występować jako sponsorzy i sprowadzać bliskich członków rodziny do Kanady na stałe.

Kogo można sponsorować:

• Małżonka / małżonkę lub partnera/partnerkę (również w związku partnerskim lub common-law),

• Dzieci pozostające na utrzymaniu (biologiczne lub adoptowane, do 22. roku życia),

• Rodziców i dziadków (w ograniczonych naborach – na zasadzie losowania),

W rzadkich przypadkach również pełnoletnie rodzeństwo lub inne osoby zależne, jeśli sponsor nie ma żadnej innej rodziny.

Główne warunki:

• Sponsor musi udowodnić, że jest w stanie finansowo utrzymać osobę sponsorowaną przez określony czas (okres odpowiedzialności finansowej zależy od relacji, np. 3 lata dla małżonka, 10 lat dla rodzica).

• Osoba sponsorowana musi przejść kontrolę zdrowotną, bezpieczeństwa i prawną.

• W przypadku związków partnerskich konieczne może być przedstawienie dowodów autentyczności relacji (np. wspólne rachunki, zdjęcia, korespondencja, podróże).

Czas przetwarzania:
Wnioski o sponsorowanie małżonka lub partnera są zazwyczaj rozpatrywane w ciągu 12 miesięcy. Sponsoring rodziców podlega corocznym limitom i może potrwać 18–24 miesiące lub więcej, w zależności od dostępności miejsc i złożoności sprawy.

Uwaga:
Osoby sponsorowane nie mogą ubiegać się o zasiłki społeczne przez okres objęty odpowiedzialnością sponsora – w razie ich pobrania rząd może żądać zwrotu środków od sponsora.
W przypadku partnerów zagranicznych istnieje możliwość rozpoczęcia procesu sponsorskiego jeszcze podczas pobytu sponsora za granicą, choć preferowane jest, by sponsor mieszkał w Kanadzie.

Program sponsoringu rodzinnego to ważny element systemu imigracyjnego, który umożliwia budowanie życia rodzinnego w Kanadzie bez konieczności rywalizacji o punkty czy spełniania zawodowych kryteriów.